مسئله خواب نوزاد یک موضوع مهم است که درباره آن اصول علمی و تجارب مادرانه وجود دارد. در مراحل مختلف زندگی نوزاد دلایل متعددی مثل دندان در آوردن، بیماری، آلرژی غذایی و بسیار موارد دیگر باعث بی خواب نوزاد خواهد شد. در این مقاله علت کم خوابی کودک و راه حل های‌رفع مشکلات خواب نوزاد را بررسی می‌کنیم.
علت کم خوابی کودک چیست؟
نوزاد طی مراحل رشد خود به دلایل مختلف می‌تواند دچار کم خوابی شود که براساس تجربه مادر می‌تواند علت آن را تشخیص دهد و آن را برطرف نماید. در ادامه به مهم ترین مشکلات خواب نوزاد اشاره می‌کنیم.
۱.دندان درآوردن: مهم ترین علت کم خوابی کودک زمانی است که در حال دندان درآوردن هستند. اگر کودک به این دلیل دچار بی خوابی شود باید به پزشک مراجعه کرد تا در صورت نیاز داروهای مسکن مناسب سن کودک را تجویز نماید. بهترین زمان مصرف مسکن در کودکان ۱۵ دقیقه قبل از خواب کودک است تا بتواند راحت بخوابد.
۲.آلرژی غذایی: یکی از موارد دیگری که ممکن است موجب بی خوابی نوزادان شود آلژی غذایی است که پس خوردن شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود. در برخی موارد کودک ممکن است مواد غذایی خاصی آلرژی داشته باشد و با مصرف آن توسط مادر و شیردادن موجب ناراحتی در کودک شود.
۳.مشکلات کولیک: قولنج یا کولیک به این معنی است که کودک بدون دلیل گرسنگی یا بیماری بیشتر از سه ساعت در روز یا بیشتر از سه روز در هفته یا بیشتر از سه هفته گریه می‌کند. در این شرایط کودک یا نوازد نمی‌تواند با چشمان بسته نگه دارد که همین امر موجب کم خوابی در نوزاد می‌شود. برای رفع این مشکل باید به پزشک مراجعه کرد تا راه حل ها و داروهای مورد نیاز را برای کودک تجویز کند.
۴.کمبود ویتامین: یکی دیگر از مشکلات خواب کودک کمبود ویتامین های‌مورد نیاز بدن نوزاد است. در برخی موارد مصرف منیزیم می‌تواند مشکل بی خوابی کودک را رفع کند. البته باید با پزشک در این مورد مشورت کرد تا تشخیص دقیق صورت گیرد.
۵.ناراحتی های‌تنفسی: در صورتی که کودک و نوزاد در اثر بیماری هایی نظیر برونشیت، ذات الریه و آسم دچار انسداد مجاری تنفسی و بینی شود می‌تواند روی خواب او تاثیر بگذارد. برای برطرف کردن مشکل بی خوابی و کم خوابی کودک باید علت کم خوابی کودک را شناسایی کرد و آن گاه نسبت به رفع آن اقدام کرد.
۶.بیماری های‌احتمالی: سرماخوردگی از بیماری های‌رایج در بین نوزدان و کودکان است که به دلیل سرفه و عطسه در این دوران کودک ممکن است دچار بی خوابی شود. در این شرایط باید برای درمان سریع بیماری و رفع مشکلات خواب نوزاد به پزشک مراجعه کرد.
مراحل رفع مشکلات خواب نوزاد
بعد از اینکه علت کم خوابی کودک را در قسمت قبل مقاله بیان کردیم در این بخش برای رفع بی خوابی نوزاد مراحل ساده ای را معرفی می‌کنیم که تواند در رفع مشکلات خواب نوزاد موثر باشند.
۱. تنظیم ساعات خواب و شیرخوردن نوزاد
نکته مهم در مورد خوابیدن کودک یا نوزاد در طول شب داشتن یک برنامه ثابت برای یاد دادن این موضوع به کودک است. این برنامه به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه با سبک زندگی مادر تنظیم می‌شود ولی باید مادر برنامه های‌خود را متناسب با نوزاد مدیریت کند. معمولا در چند ماه اول برنامه خواب نوزاد با الگوی شیرخوردن او هماهنگ است؛ بنابراین می‌توان به راحتی فواصل مشخص زمان شیردهی را با خواب نوزاد تنظیم کرد. برای اینکه این برنامه منظم انجام شود باید در مواقعی که کودک خواب هست او از از خواب بیدار کرده و سیر بدهید. این گونه تنظیم رفتار نوزاد دو تا سه هفته زمان می‌برد و بعد نوزاد به شرایط جدید عادت می‌کند.
۲. آماده سازی محیط محل خواب نوزاد
برای اینکه کودک به سبک جدید خوابیدن عادت کند باید قبل از خواب یک محیط آرام ایجاد کنید و هر شب همان برنامه قبل از خواب را تکرار نمایید. تاب نوزاد یکی از وسایل کاربردی برای خواباندن کودک در محل مشخصی است تا کم کم کودک عادت کند در مکان و زمان مشخصی بخوابد.
۳. روش هایی برای عادت کردن نوزاد به سبک جدید خوابیدن
برای اینکه کودک یا نوزاد به سبک جدید خوابیدن خود عادت کند و آن را به عنوان یک عادت یاد بگیرد باید روش های‌زیر را به کاربرد.
- خسته کردن و تخلیه انرژی نوزاد در طول روز با بازی کردن با و
- حمام کردن یا شستن پاهای کودک با آب ولرم
- عوض کردن لباس خواب و تعویض پوشک نوزاد
- خواندن لالایی مناسب
- داشتن غذای شبانه با توجه به سن کودک
- کم نور کردن چراغ ها
- ایجاد محیطی آرام و بی صدا
۴. جدا خوابیدن نوزاد از والدین
آموزش دادن به کودک برای تنها خوابیدن بخش مهمی از ایجاد عادت های‌سالم در کودک است؛ اکثر والدین این اشتباه را می‌کنند و کودک را به خوابیدن در کنار پدر و مادر عادت می‌دهند. بعد از چهارماهگی بهترین سن برای جدا کردن محل خواب کودک و تنها خوابیدن او است. پس از چهار سالگی کودک به طور معمول تمایل به خواب بیشتر در شب پیدا می‌کند و کمتر نیاز به مادر یا پدر دارد که او را بخوابانند.
جمع بندی
نوزاد در بدو تولد تا ۳ ماهگی در طول ۲۴ ساعت شبانه روز ۱۴ تا ۱۷ ساعت آن را می‌خوابد و این ساعات با زمان شیرخوردن و تعویض پوشک به مرور زمان هماهنگ می‌شوند. از سه تا ۶ ماهگی ساعت خواب نوزاد در روز به ۱۲ تا ۱۵ ساعت کاهش پیدا می‌کند و زمان خواب کودک در شب بیشتر می‌شود. از ۶ ماهگی تا ۱۲ ماهگی نوزاد بیشترین مدت زمان خواب را در شب دارد و اگر مشکلات خواب نوزاد مثل دندان درآوردن یا آلرژی غذایی وجود نداشته باشد می‌تواند تمام طول شب را بخوابد. در این مقاله علت کم خوابی کودک را بررسی کردیم و سپس راه حل های‌ساده ای را برای رفع مشکلات خواب نوزاد ارائه دادیم.